zaterdag 13 april 2013

Wat begraafregisters nog meer vertellen

Heel vaak zijn begraafregisters meer dan een droge opsomming van namen en begraafdata, zoals de nu volgende voorbeelden illustreren. Zo komt het soms voor, dat wanneer overledenen in de kerk worden begraven, de plaats van het graf in de kerk wordt aangegeven. Dat is o.a. het geval te Baarle-Nassau (DTB 8 Baarle-Nassau scan 16). Op 16 januari 1748 is aldaar begraven in de kerk de huisvrouw van Jan Tuijtelaers, vier stenen van de zerk met de koperen letters:


In Terheijden werd op 1 februari 1723 de heer Reijers in de kerk begraven, voor zijn gestoelte, daar hij placht te zitten (DTB 14 Terheijden scan 22):


De begraafplaats hoeft niet altijd hetzelfde te zijn als de plaats van overlijden, zoals de volgende twee voorbeelden aantonen.
Susanna Crooswijk overleed te Rotterdam op 30 september 1787, en werd op 4 oktober 1787 te Hooge en Lage Zwaluwe begraven (DTB 7 Hooge en Lage Zwaluwe scan 84):


Cathalijn Witten overleed op 7 maart 1739 te Dongen, maar werd op 13 maart 1739 te 's Gravenmoer begraven (DTB 21 Dongen scan 24):



Soms worden er in begraafregisters aliasnamen vermeld, zoals in Loon op Zand toen op 18 augustus 1763 Jan Janze Brands werd begraven. Het begraafboek meldt: Jan Janze Brands alias de Pruisch (DTB 16 Loon op Zand scan 19):  


In Dongen werd op 20 januari 1717 het kind van Anthony Hendricx alias Oubolleken begraven (DTB 15 Dongen scan 32):


Frappant is dat op 22 september 1727 ook te Dongen het kind van Adriaan Hendricx alias Oubolleken werd begraven (DTB 18 Dongen scan 17):


Waarschijnlijk gaat het hier om twee broers Anthony en Adriaan, die beiden alias Oubolleken werden genoemd, mogelijk de bijnaam voor hun vader Hendrik.

Op 14 september 1759 is te Dongen Berent Jespers overleden (DTB 25 Dongen scan 23). Dankzij het begraafboek weten we dat hij koksjongen is geweest en ook in Oost-Indië heeft vertoefd: 



Als een man overlijdt die ongehuwd is, is het een jongeman ook al is hij 65 jaar. In Udenhout heeft men toen Jan Maas op 9 juli 1759 als jongeman werd begraven, er voor alle zekerheid toch maar als overbodige informatie bij vermeld, dat hij niet getrouwd was (DTB 6 Udenhout scan 12): 


Op 7 juni 1775 werd te Chaam Hendrik Klasen begraven, nalatende een hoogzwangere vrouw (DTB 6 Chaam scan 90): 


Personen van 100 jaar of ouder kwamen zelden voor in de 18e eeuw. In Loon op Zand had men zelfs een 107-jarige Jan Willemse van Vught, hij werd op 16 februari 1767 aldaar begraven, kind of kinderen nalatend (DTB 16 Loon op Zand scan 29)


En tenslotte nog een opmerkelijke vermelding uit het begraafboek van Dongen. Op 25 februari 1762 is te Dongen overleden: de huisvrouw van  Adriaan Govaarts (DTB 26 Dongen scan 5):



Behalve voor het luiden van de klokken worden ook de "extraordinaire moeijtens van het versetten van gestoelte, bancken en stoelen" in rekening gebracht, zijnde zes stuivers. 

Geen opmerkingen: